Máis de corenta organizacións da sociedade civil en Uruguai e o Estado español entre as que está Verdegaia, protestan ante o Goberno español polo financiamiento con fondos públicos e mediante entidades financeiras españolas dunha planta de celulosa de ENCE en Uruguai, ao tratarse dun proxecto que implica graves impactos sociais e ambientais.
Mentres en Uruguai organizacións sociais, ambientais e produtores rurais rexeitan a instalación dunha planta de celulosa da empresa española ENCE en Punta Pereira (Colonia, Uruguai), no Estado español, varias entidades financeiras autorizaron créditos apoiando o novo proxecto de ENCE. En efecto, para o financiamiento desta planta, ENCE asinou a principios do mes de abril de 2008 un crédito sindicado co BBVA, a Caixa Madrid, o Banco Sabadell, o Instituto de Crédito Oficial (ICO) e Banesto. Estas entidades participan como directoras e aseguradoras, mentres que a Caixa Xeral de Depósitos actúa como mandatario. O crédito ten un importe de 1.075 millóns de euros, dos cales 690 millóns de euros serán destinados á construción e o abastecemento da planta de ENCE en Uruguai. Por outra banda, a Compañía Española de Seguros de Crédito á Exportación (CESCE) avalía desde o mes de outubro apoiar o proxecto con fondos públicos.
Trátase dun financiamiento totalmente irresponsable debido aos importantes impactos sociais, económicos e ambientais que representa o proxecto de ENCE. Cabe recordar que organizacións de distintos puntos de Uruguai presentáronse o 1 de abril nunha Audiencia Pública –organizada polo goberno uruguaio para que a empresa española presentase o seu proxecto á poboación– para manifestar a súa total oposición á instalación dunha fábrica de celulosa. En efecto, tras un exhaustivo exame do estudo de impacto ambiental presentado por ENCE, as organizacións e grupos uruguaios concluíron que este era non soamente incompleto, pero que ademais contaba con graves erros metodológicos, ao considerar unicamente aspectos positivos sen avaliar os impactos da forestación.
Entre as razóns que motivan esta oposición débese mencionar os impactos ambientais xa constatados desde fai varios anos dos monocultivos de eucaliptos a gran escala e dos que ENCE xa dispón en Uruguai. A aprobación da planta de celulosa implicará sen dúbida, o aumento destas plantacións. Con todo, a empresa aínda non comunicou o plan de forestación necesario para alimentar a fábrica. Este feito inqueda particularmente aos produtores rurais. De acordo cos produtores, o proxecto de forestación na zona ameaza a súa permanencia no medio rural, ao esgotar as súas fontes de auga e afectar gravemente a calidade dos seus chans. Por outra banda, o número de empregos fixos xerados tampouco representa posibilidades de desenvolvemento na rexión posto que unha vez terminado o período de construción da fábrica de celulosa serán unicamente de 300. Ademais, toda a cadea produtiva está exonerada de impostos, instalando a fábrica en zona franca e porto franco. A fabricación de celulosa leva, ademais, a ocupación de grandes superficies de territorios, a perda de soberanía nacional pola concentración da terra en mans de empresas estranxeiras e a destrución de ecosistemas (no caso uruguaio basicamente a pradería), desprazando de xeito irreversible outras actividades agropecuarias.
Estamos fronte a un mega-emprendimento industrial que producirá máis dun millón de toneladas ao ano, o dobre de celulosa do que produce a empresa nas súas fábricas instaladas en España. O tema da escala do emprendimiento non é menor xa que calquera posible accidente vai ter impactos de consideración sobre a rexión. Outro dos puntos que xera preocupación entre as organizacións e produtores uruguaios é a falta de información sobre a fabricación e manipulación de produtos químicos necesarios para a produción de celulosa. Para rematar, a empresa ENCE considérase -segundo o seu sitio web- líder mundial na produción de celulosa blanqueada con tecnoloxía TCF (totalmente libre de cloro), pero contraditoriamente a isto para Uruguai anuncia que utilizará a tecnoloxía ECF (libre soamente de cloro elemental) xustificando a súa proposta pola demanda do mercado e non polas consecuencias ambientais das técnicas empregadas.
Por estas razóns, as organizacións sociais de Uruguai e o Estado español transmiten unha carta de protesta ao Presidente José Luís Zapatero, considerando:
* Que o Goberno español non pode consentir o apoiar con fondos públicos españois (mediante o ICO e CESCE) un proxecto que non soamente implica graves danos sociais e ambientais, pero ademais xera a oposición da poboación local potencialmente afectada.
* Que o Goberno español debe velar pola responsabilidade social e ambiental das empresas e entidades financeiras españolas, tanto no territorio español, como no exterior, e particularmente nos países do Sur.
